กระทรวงมหาดไทย เชิญชวนผู้ผลิต ผู้ประกอบการ OTOP และช่างทอผ้าทั่วประเทศร่วมพัฒนาผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาผ้าไทยและงานหัตถกรรมชุมชนในการประกวดผ้าลายพระราชทาน“ผ้าลายสิริวชิราภรณ์” และงานหัตถกรรม ประจำปี 2567 เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าไทยและงานหัตถกรรม ให้มีคุณภาพเป็นที่ยอมรับสู่สากล ตามแนวพระดำริ “ผ้าไทยใส่ให้สนุก” ในสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา มาต่อยอด ภูมิปัญญาท้องถิ่น องค์ความรู้ และเทคโนโลยีสมัยใหม่ เพื่อสร้างรายได้สู่ชุมชน และส่งเสริมผ้าไทยให้ทันสมัยสู่สากลเป็นที่นิยมในทุกเพศ ทุกวัย ทุกโอกาส กระทรวงมหาดไทย โดยกรมการพัฒนาชุมชน ได้จัดให้มีการให้ความรู้ในเรื่องการพัฒนาลวดลายตามลายพระราชทาน (Coaching) ผู้ผลิต ประกอบการ OTOP ช่างทอผ้า และช่างหัตถกรรม เพื่อเป็นการสืบสานต่อยอดงานผ้าไทย และงานหัตถกรรม โดยจัดให้มีการประกวดผ้าลายพระราชทานและงานหัตถกรรม เพื่อเป็นการสร้างขวัญกำลังใจ การเชิดชูเกียรติให้กับ ผู้ที่สืบสานต่อยอดงานผ้าไทยและงานหัตถกรรม ส่งเสริมช่องทางการตลาดและเผยแพร่ประชาสัมพันธ์อย่างต่อเนื่อง อันจะส่งผลให้ผู้ผลิต ผู้ประกอบการ OTOP มีอาชีพ และมีรายได้ โดยจัดให้มีการประกวดผ้าลายพระราชทานและงานหัตถกรรมต่อเนื่องเป็นปีที่ 4
โดยในปีนี้กระทรวงมหาดไทยโดยกรมการพัฒนาชุมชน ได้จัดงานแถลงข่าวการประกวดผ้าลายพระราชทาน “ผ้าลายสิริวชิราภรณ์” และงานหัตถกรรม ประจำปี 2567 เพื่อคัดเลือกผ้าลายพระราชทานและงานหัตถกรรมที่ส่งเข้าประกวด โดยผู้ชนะการประกวดจะได้รับเหรียญรางวัลพระราชทานจากสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา โดยสามารถนำผืนผ้าไปเป็นต้นแบบให้แก่ผู้สนใจ โดยมี นายสุทธิพงษ์ จุลเจริญ ปลัดกระทรวงมหาดไทย นายสยาม ศิริมงคล อธิบดีกรมการพัฒนาชุมชน นายธนันท์รัฐ ธนเสฎฐการย์ และดร.ศรินดา จามรมาน ที่ปรึกษาโครงการผ้าไทยใส่ให้สนุก รวมถึงนายศิริชัย ทหรานนท์ นักออกแบบและเจ้าของกิจการ แบรนด์เธียเตอร์ ร่วมเปิดเผยรายละเอียดการประกวดฯ ในวันพฤหัสบดีที่ 8 สิงหาคม 2567 ณ ห้องประชุมฟินิกซ์ 1-3 ศูนย์แสดงสินค้าและการประชุม อิมแพ็ค เมืองทองธานี
นายสุทธิพงษ์ จุลเจริญ ปลัดกระทรวงมหาดไทย กล่าวถึงการประกวดผ้าพระราชทาน“ผ้าลายสิริวชิราภรณ์” และงานหัตถกรรม ประจำปี 2567 ความว่า “เมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2567 ที่ผ่านมา สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา ทรงเสด็จทอดพระเนตรนิทรรศการ ณ บ้านคำปุน ตำบลคำน้ำแซบ อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี ได้พระราชทานแบบลายผ้า ‘ผ้าลายสิริวชิราภรณ์’ เพื่อเชิญไปมอบแก่ศิลปินช่างทอผ้า และหัตถกรรมไทยทั่วประเทศ ซึ่งผ้าลายสิริวชิราภรณ์นี้ เป็นลายที่ได้ทรงศึกษาค้นคว้าลวดลายผืนผ้าจากทุกภูมิภาคทั่วประเทศ และทรงนำมาออกแบบลายพระราชทานเนื่องในปีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ครบ 6 รอบ 72 พรรษา โดยมีลายพระราชทาน หลักจำนวน 4 ลาย ได้แก่ ลายวชิรภักดิ์ ที่ได้รับแรงบันดาลพระทัยจากอักษร ‘ว’ ซึ่งเป็นอักษรพระปรมาภิไธยตัวแรก ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ลายขอเจ้าฟ้าสิริวัณณวรีฯ 2567 ที่ทรงออกแบบต่อยอดจากลายพระราชทานลำดับแรก ผ้าลายขอเจ้าฟ้าสิริวัณณวรีฯ ลายหัวใจ สื่อถึงความรักและความห่วงใยในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา ที่มีต่อพสกนิกรชาวไทยในทุกภาคทั่วประเทศ และลายดอกรักราษฎร์ภักดี
โดยทรงออกแบบต่อยอดจากลายพระราชทานผ้าลายดอกรักราชกัญญา สื่อถึงความรักและความภักดีไว้ 4 ประเภท ได้แก่ ประเภทผ้ากาบบัว ประเภทผ้ายก, จก, ขิด, แพรวา ประเภทผ้ามัดหมี่ และประเภทผ้าบาติก ซึ่งสามารถนำลายพระราชทานหลักทั้ง 4 ลายนี้ ไปถักทอผสมผสานกับลวดลายภูมิปัญญาพื้นถิ่น ตามความคิดสร้างสรรค์ของศิลปิน โดยได้รับพระกรุณาธิคุณจากสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา ทรงสนับสนุนให้คณะทำงานโครงการผ้าไทยใส่ให้สนุก ได้มีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมกระตุ้นและพัฒนาผ้าไทยให้ทันสมัยสู่สากล การ Coaching ผ้าลายพระราชทาน เพื่อให้มีผืนผ้าที่สวยงามสำหรับการประกวดฯ และสามารถต่อยอดการผลิตผืนผ้าให้เป็นที่นิยม ในทุกเพศ ทุกวัยและทุกโอกาสอีกด้วย โดยในปีที่ผ่านมาได้มีการจัดประกวดฯ ผ้าลายพระราชทาน ลายต่าง ๆ ทำให้กลุ่มผู้ผลิต ผู้ประกอบการ OTOP ประเภทผ้า เครื่องแต่งกาย มีช่องทางด้านการตลาดและเพิ่มรายได้เพิ่มขึ้น รวมทั้งการสร้างการรับรู้ การส่งเสริมการใช้และการสวมใส่ผ้าไทยให้เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย ซึ่งทำให้มีกลุ่มผู้ผลิต ผู้ประกอบการ OTOP ประเภทผ้า เครื่องแต่งกาย ช่างทอผ้า และประชาชนทั่วไป จากทั่วประเทศ สมัครเข้าร่วมประกวดจำนวนมากขึ้นทุกปี ซึ่งกระทรวงมหาดไทย มีส่วนร่วมขับเคลื่อนขยายผลโครงการ “ผ้าไทยใส่ให้สนุก” ผ่านการสืบสาน รักษา และต่อยอดภูมิปัญญาไทย งานหัตถศิลป์และหัตถกรรมไทยเกิดความต่อเนื่องทำให้เกิดผลในวงกว้าง ทั้งนี้ ขอประชาสัมพันธ์เชิญชวนพี่น้องกลุ่มผู้ผลิต ผู้ประกอบการ OTOP และผู้ที่สนใจ สมัครเข้าร่วมการประกวดฯ ในห้วงเดือนนี้ถึงสิงหาคม 2567 นี้
นายสยาม ศิริมงคล อธิบดีกรมการพัฒนาชุมชน กล่าวถึง กำหนดแผนการจัดการประกวดผ้าลายพระราชทาน “ผ้าลายสิริวชิราภรณ์” และงานหัตถกรรม ประจำปี 2567 ว่า “ผู้ที่สนใจส่งผ้าลายพระราชทาน และงานหัตถกรรมเข้าประกวดฯ ณ สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอ และสำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดทั่วประเทศ เหลือเวลารับสมัครอีก 8 วัน ตั้งแต่วันนี้ – 15 สิงหาคม 2567 จากนั้นคณะกรรมการจะพิจารณากลั่นกรอง ตามแนวทางและหลักเกณฑ์การประกวดฯ ก่อนรวบรวมผ้าและงานหัตถกรรมส่งเข้าประกวดในระดับภูมิภาคทั้ง 4 ภูมิภาค ประกอบด้วย 1. ภาคกลาง ในวันที่ 24 สิงหาคม 2567 จังหวัดนนทบุรี 2. ภาคเหนือ ในวันที่ 31 สิงหาคม 2567 จังหวัดเชียงใหม่ 3. ภาคใต้ ในวันที่ 7 กันยายน 2567 จังหวัดสงขลา และ 4. ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระหว่างวันที่ 17 – 18 กันยายน 2567 จังหวัดอุดรธานี โดยจะจัดการประกวดรอบตัดสินระดับภาค (Quarter final) ในวันที่ 21 กันยายน 2567 ณ กรุงเทพมหานคร และรอบรองชนะเลิศ ระดับประเทศ (Semi Final) ในวันที่ 23 กันยายน 2567 ณ กรุงเทพมหานคร นอกจากนี้ กรมการพัฒนาชุมชน จะดำเนินการคัดเลือกผู้ประกอบการจำหน่ายสินค้าจำนวน 50 กลุ่ม/ราย จัดแสดงและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ ผลงานการประกวดผ้าลายพระราชทาน “ผ้าลายสิริวชิราภรณ์” และงานหัตถกรรม ระหว่างวันที่ 25 – 29 กันยายน 2567 ณ กรุงเทพมหานคร
“ทั้งนี้ ในวันที่ 31 ตุลาคม 2567 สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญาจะเสด็จเป็นองค์ประธานตัดสินการประกวดผ้าลายพระราชทาน ‘ผ้าลายสิริวชิราภรณ์’ และงานหัตถกรรม รอบตัดสินระดับประเทศ ณ กรุงเทพมหานคร และในเดือนพฤศจิกายน 2567 กระทรวงมหาดไทย โดยกรมการพัฒนาชุมชน จะจัดให้มีพิธีมอบเหรียญรางวัลพระราชทานฯ จากสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา สำหรับผู้ที่ชนะการประกวดผ้าลายพระราชทาน ‘ผ้าลายสิริวชิราภรณ์’ และงานหัตถกรรม และรางวัลชนะการประกวดตามโครงการ แนวพระดำริ ‘ผ้าไทยใส่ให้สนุก’ ที่กรมการพัฒนาชุมชน ได้จัดดำเนินการเสร็จสิ้นเรียบร้อยแล้วต่อไป”
อธิบดีกรมการพัฒนาชุมชนยังได้กล่าวถึงการประกวดผ้าพระราชทาน “ผ้าลายสิริวชิราภรณ์” และงานหัตถกรรม ในปีนี้ ว่า “กรมการพัฒนาชุมชนได้จัดโครงการการประกวดผ้าลายพระราชทาน ‘ผ้าลายสิริวชิราภรณ์’ เพื่อเป็นการกระตุ้นให้เกิดการแข่งขัน ตั้งแต่การคัดสรรวัตถุดิบ การย้อมสี การทอ การออกแบบลวดลาย การตัดเย็บ เพื่อผลิตชิ้นงานให้ออกมาดีที่สุด โดยสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา ได้พระราชทานแนวพระดำริเรื่องผ้าไทย และงานหัตถกรรม อันยังผลให้ผืนผ้าไทยได้รับการตอบรับ และเป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายส่งผลให้พี่น้องประชาชนมีงาน มีอาชีพ มีรายได้ ส่งผลให้ครอบครัวและลูกหลานได้มีคุณภาพชีวิตที่ดีอย่างยั่งยืน”
ทั้งนี้ จำนวนผู้ส่งผ้าและงานหัตถกรรมเข้าร่วมประกวด ณ ปัจจุบัน จากทั้ง 4 ภาค รวม 47 จังหวัด แบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ประเภทผ้า จำนวน 4,415 ผืน และงานหัตถกรรม 163 ชิ้น รวมทั้งหมด 4,578 ชิ้นงาน สำหรับผู้สนใจส่งผลงานเข้าประกวดผ้าลายพระราชทาน “ผ้าลายสิริวชิราภรณ์” และงานหัตถกรรม ประจำปี 2567 สามารถส่งใบสมัครเข้าประกวดผ้าและงานหัตถกรรม พร้อมแนวคิดและเรื่องเล่า (Story Telling) ณ สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด และสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอ ทั่วประเทศ ตั้งแต่วันนี้ – 15 สิงหาคม 2567
นายธนันท์รัฐ ธนเสฎฐการย์ ที่ปรึกษาโครงการผ้าไทยใส่ให้สนุก กล่าวถึงหลักเกณฑ์ การส่งผลงานเข้าประกวด ว่า “คุณสมบัติของผู้ที่จะส่งผ้าเข้าประกวดต้องเป็นผู้ผลิต ผู้ประกอบการ OTOP หรือช่างทอผ้า หรือช่างงานหัตถกรรมที่มีภูมิลำเนาอยู่ในจังหวัดที่สมัครเข้าประกวด รวมทั้งต้องส่งผลงาน ตามภูมิลำเนาที่ผลิต ที่สำคัญผ้าที่ส่งเข้าประกวดต้องเป็นผ้าทอมือ หรือทำจากมือเท่านั้น ไม่รับพิจารณาผ้าที่ทอจากกี่กระตุกหรือระบบอุตสาหกรรม โดยต้องเป็นผ้าที่ตัดจากกี่ ไม่ผ่านการซัก อบ รีด หรืออาบน้ำยาเคมี ใด ๆ ทั้งสิ้น ยกเว้น ผ้าบาติก ผ้าพิมพ์ลาย ผ้ามัดย้อม และไม่รับพิจารณาผ้าที่เย็บเป็นถุง/เย็บริมผ้าด้วยจักร ผ้าและงานหัตถกรรมที่ส่งเข้าประกวด ต้องเป็นไหมพันพื้นบ้าน หรือฝ้ายเข็นมือ และต้องระบุแหล่งที่มาของวัตถุดิบอย่างละเอียด โดยผ้าหรืองานหัตถกรรมที่ส่งเข้าประกวดสามารถนำลายโบราณของแต่ละท้องถิ่นมาผสมผสานกับผ้าลายพระราชทาน ‘ลายสิริวชิราภรณ์’ ได้ทุกประเภท – ประเภทผ้าลายพระราชทานที่ส่งเข้าประกวด แบ่งเป็น 14 ประเภท ตามเทคนิค/เอกลักษณ์ของผ้าประจำถิ่นของจังหวัดนั้น ๆ โดยต้องมีองค์ประกอบหลักของลายพระราชทานครบถ้วน รวมถึงประเภทงานหัตถกรรม เช่น งานเซรามิก งานจักสาน ฯลฯ ที่นำลายพระราชทานมาต่อยอดที่มีความโดดเด่น และยอดเยี่ยม ประกอบด้วย หัตถกรรมจากลายขอเจ้าฟ้าสิริวัณณวรีฯ, หัตถกรรมจากลายขิดนารีรัตนราชกัญญา, หัตถกรรมจากลายดอกรักราชกัญญา, หัตถกรรมจากลายสิริวชิราภรณ์, หัตถกรรมและผ้าบาติกจากลายชบาปัตตานี
โดยหลักเกณฑ์การให้คะแนน ประกอบด้วย ความกว้างของหน้าผ้าความเรียบร้อยและความสม่ำเสมอของการทอ การใช้สีธรรมชาติให้สีได้เหมาะสมกับลวดลายในผืนผ้า ความชัดเจนของลวดลาย ความสวยงามโดยรวมของผืนผ้า ความคิดสร้างสรรค์และการประยุกต์ และบรรจุภัณฑ์(Packaging) และการนำเสนอการขายผ่าน Storytelling”
รางวัลการประกวดระดับประเทศ รับพระราชทานรางวัลการประกวด “ผ้าลายสิริวชิราภรณ์”และงานหัตถกรรม เดือนพฤศจิกายน 2567 รางวัลการประกวดแบ่งเป็น 2 ประเภทรางวัล ดังนี้
ประเภทที่ 1 รางวัลพิเศษ ประกอบด้วย Best of the Best รางวัลชนะเลิศรางวัลเดียวจากในแต่ละประเภท, การใช้สีธรรมชาติยอดเยี่ยม, ลวดลายตามแบบพระราชทาน, ประเภทงานหัตถกรรม เช่น งานเซรามิก งานจักสาน ฯลฯ ที่นำลายพระราชทานมาต่อยอดที่มีความโดดเด่น และยอดเยี่ยม ประกอบด้วย หัตถกรรมจากลายขอเจ้าฟ้าสิริวัณณวรีฯ, หัตถกรรมจากบาติกลายพระราชทาน, หัตถกรรมจากลายขิดนารีรัตนราชกัญญา,หัตถกรรมจากลายดอกรักราชกัญญา, หัตถกรรมจากลายสิริวชิราภรณ์,หัตกรรมและผ้าบาติกจากลายชบาปัตตานี และรางวัลอื่น ๆ ตามความเหมาะสมของชิ้นงาน
ประเภทที่ 2 เหรียญรางวัลพระราชทาน โดยรางวัลชนะเลิศอันดับที่ 1 เหรียญทองคำ, รางวัลรองชนะเลิศอันดับที่ 1 เหรียญเงิน รางวัลรองชนะเลิศอันดับที่ 2 เหรียญนาก และรางวัลชมเชย ใบประกาศเกียรติคุณ
ดร.ศรินดา จามรมาน ที่ปรึกษาโครงการผ้าไทยใส่ให้สนุก ในนามตัวแทนคณะทำงานและที่ปรึกษาโครงการผ้าไทยใส่ให้สนุก ผู้เชี่ยวชาญและผู้ทรงคุณวุฒิ จากหลากหลายสาขาอาชีพ อาทิ นักออกแบบ ดีไซเนอร์ที่มีชื่อเสียง ผู้เชี่ยวชาญด้านผ้าไทยและงานหัตถกรรม ซึ่งได้ร่วมลงพื้นที่ Coaching ให้กับกลุ่มผู้ผลิต ผู้ประกอบการ OTOP และช่างทอผ้า ทั้ง 4 ภาค ทั่วประเทศกล่าวว่า “ด้วยพระกรุณาธิคุณจากสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา ที่ทรงพระราชทานผ้าลายพระราชทานและพระราชทานพระอนุญาตให้กลุ่มทอผ้าทุกกลุ่ม ทุกเทคนิคสามารถนำไปใช้ทอผ้า ผลิตผ้าได้ ส่งเสริมตามแนวพระดำริ ‘ผ้าไทยใส่ให้สนุก’ และสนับสนุนให้มีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าไทย และงานหัตถกรรม ซึ่งกรมการพัฒนาชุมชน ได้จัดดำเนินงานโครงการพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าไทยและงานหัตถกรรม จำนวน 4 จุดดำเนินการ ตั้งแต่เมื่อวันที่ 27 เม.ย – 25 พ.ค 2567 ได้แก่ ภาคใต้ จังหวัดกระบี่ ภาคเหนือ จังหวัดน่าน ภาคกลาง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา และ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จังหวัดขอนแก่น โดยจัดให้มีการอบรมและพัฒนาผลิตภัณฑ์ โดยนำลายพระราชทานลาย “ผ้าลายสิริวชิราภรณ์” มาประยุกต์ใช้ร่วมกับผ้าลาย อัตลักษณ์ หรือลวดลายอื่น ๆ ให้กับกลุ่มผู้ผลิต ผู้ประกอบการ เพื่อพัฒนาและส่งเสริมต่อยอดให้กลุ่มผู้ผลิต ผู้ประกอบการ ซึ่งได้รับผลตอบรับเป็นอย่างดีมากจากกลุ่มผู้ผลิต ผู้ประกอบการ เพราะทุกราย ได้มีความตั้งใจและได้ให้ความสนใจเป็นอย่างมากในการเรียนรู้ การทำผลิตภัณฑ์ใหม่ ซึ่งทุกท่านที่เข้ารับการ Coaching มีความตั้งใจเป็นอย่างมาก ที่จะเข้าร่วมและส่งประกวดผ้าลายพระราชทาน “ผ้าลายสิริวชิรภรณ์” ในปี 2567 ด้วย
