ชีววิทยาสังเคราะห์ (Synthetic Biology) คือ เทคโนโลยีชีวภาพขั้นสูง ที่นำมาสร้างให้เกิดนวัตกรรมหลากหลาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสร้างนวัตกรรมด้านการเกษตรรูปแบบใหม่ๆ ที่มีความเฉพาะเจาะจง และแก้ไขปัญหาทางการเกษตรกรไทยได้โดยตรง
ภายในงาน STARTUP x INNOVATION THAILAND EXPO 2021 มีอีกหนึ่งหัวข้อที่น่าสนใจและเหมาะอย่างยิ่งกับการใช้ชีวิตของคนยุค New Normal ที่ใส่ใจในสุขภาพมากขึ้น “พลิกโฉมวงการเกษตรสู่เกษตรปลอดภัย ด้วยนวัตกรรมด้านเทคโนโลยีชีวภาพสังเคราะห์” โดยดร.อลิสา วังใน CO-FOUNDER & CTO บริษัท ไบโอม จำกัด
“ไบโอม” คือ สตาร์ทอัพด้านเทคโนโลยีชีวภาพและชีววิทยาสังเคราะห์ ที่พัฒนาองค์ความรู้เชิงลึกและเทคโนโลยีเพื่อสร้างและประยุกต์เป็นผลิตภัณฑ์ทางเกษตรสู่การเกษตรปลอดภัยและยั่งยืน กว่า 10 ปีของการวิจัยและพัฒนา ดร.อลิสา ได้นำเอาเทคโนโลยีชีวภาพ และชีววิทยาสังเคราะห์ ที่มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจโลก ผลิตเป็นผลิตภัณฑ์กลุ่มแรกเพื่อการเกษตรที่ปลอดภัยตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ
การทำเกษตรกรรมทั้งในและต่างประเทศ มีการใช้สารปราบศัตรูพืชในปริมาณที่มากและยาวนาน ส่งผลให้เกิดการตกค้างทำให้ดินเสื่อม และเป็นอันตรายต่อผู้บริโภค นอกจากนี้ ยังส่งผลให้เกษตรกรเกิดการเจ็บป่วย ทำให้ต้องสูญเสียค่ารักษาพยาบาลเป็นจำนวนมาก และการถูกตีกลับของสินค้าเกษตร เนื่องจากมีสารเคมีตกค้างยังส่งผลต่อปัญหาทางเศรษฐกิจของไทยอีกด้วย
ปัจจุบันพื้นที่เกษตรส่วนใหญ่ในโลกยังคงใช้สารเคมี 98% มีเพียง 1.4% เท่านั้นที่ใช้สารอินทรีย์ ส่วนที่เหลือเป็นเกษตรเปลี่ยนผ่าน การทำเกษตรเคมีทำให้เกิดปัญหาสารเคมีตกค้างทำให้ดินเสื่อม ผลผลิตลดลง ส่วนการทำเกษตรอินทรีย์ถ้าไม่มีการปรับปรุงพื้นที่ให้มีธาตุอาหารที่เพียงพอ ในระยะยาวส่งผลให้ผลผลิตลดลง ด้านเกษตรเปลี่ยนผ่าน เป็นพื้นที่ที่กำลังปรับเปลี่ยนจากเคมีเป็นอินทรีย์ซึ่งต้องใช้เวลาในการฟื้นฟู 3-5 ปี ทำให้ผลผลิตช่วงที่รอลดลง และจำหน่ายไม่ได้ราคา
ไบโอมมองเห็นความสำคัญของการทำเกษตรตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ โดยต้นน้ำได้ออกผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์คึกคัก เป็น Traditional Biology ใช้ในการฟื้นฟูดินเสื่อมจากสารเคมีตกค้างในดิน เนื่องจากมีการวิจัยเชิงลึกพบว่าจุลินทรีย์มีกลไกในการสลายมลพิษต่างๆ ในภาคอุตสาหกรรมเกษตรกรรม โดยได้นำมาทดสอบกับแปลงข้าว พบว่าหลังจากใช้จุลินทรีย์คึกคักสามารถเพิ่มผลผลิตข้าวได้เป็นสองเท่า และคุณภาพข้าวเต็มเม็ด ฯลฯ สำหรับกลางน้ำมีการคัดเลือกเอ็มไซด์ที่มีเสถียรภาพ เพื่อผลิตเป็นเอ็มไซด์สำหรับล้างผักผลไม้ ภายใต้ชื่อ M-green เป็นผลิตภัณฑ์ธรรมชาติมีประสิทธิภาพสูงในการกำจัดยาแมลงในผักผลไม้ ตั้งแต่ก่อนเก็บเกี่ยวและหลังเก็บเกี่ยว เหมาะกับกิจการที่เน้นเรื่องการบริโภคอาหารปลอดภัย
ส่วนปลายน้ำจากการศึกษากับผู้ประกอบการศูนย์กระจายสินค้าเกษตรที่ต้องรับผลผลิตทางเกษตรวันละเป็น 10 ตัน พบปัญหาไม่สามารถนำชุดตรวจสารเคมีมาตรวจเองได้ เนื่องจากไม่สามารถแยกความแตกต่างของสีได้ การนำผักผลไม้ไปตรวจในแล็บต้องใช้เวลาถึง 2 สัปดาห์ และมีค่าใช้จ่ายแพง ไบโอมจึงได้คิดค้นเทคโนโลยีดีเอ็นเอเพื่อจับจำเพาะสารเคมี โดยพัฒนาเป็นชิพที่ชื่อว่า P-safe Biosensor กระบวนการทำงาน คือ นำน้ำผักผลไม้ที่มีสารเคมีมาหยดที่ชิพ ผลการตรวจจะถูกส่งไปยังแอพพลิเคชั่น ทำให้สามารถวัดผลได้แบบทันที และมีค่าความถูกต้องที่สูง ค่าใช้จ่ายในการตรวจวัดถูกลง เหมาะสำหรับศูนย์กระจายสินค้าเกษตร โรงแรม ฯลฯ ในอนาคตจะกระจายไปยังกลุ่มผู้บริโภคเพื่อสามารถตรวจผักผลไม้ก่อนซื้อได้
ชีววิทยาสังเคราะห์ เป็นหนึ่งในนวัตกรรมเทคโนโลยีเชิงลึก (Deep Tech) ที่กำลังเข้ามามีบทบาทกับเกษตรกรไทย ในอนาคตชีววิทยาสังเคราะห์จะถูกนำมาวิจัยและพัฒนาในอีกหลายๆ อุตสาหกรรมเพื่อสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นให้กับคนไทย
